Một số góp ý bổ sung, sửa đổi hoàn thiện báo cáo,

– Ý kiến đại biểu người lao động và đại biểu người sử dụng lao động

+ Xu hướng cách mạng 4.0 và chuyển đổi số dẫn đến sự chuyển dịch về cơ cấu việc làm; nhiều việc làm truyền thống mất đi đồng thời với việc làm mới xuất hiện; yêu cầu của người sử dụng đối với người lao động về trình độ chuyên môn, tay nghề sẽ cao hơn, tác phong làm việc sẽ chuyên nghiệp hơn,… Vì vậy nên bổ sung phân tích xu hướng này tác động trực tiếp đến sự vận động của quan hệ lao động ở nước ta trong thời gian tới.

+ Phân tích sâu hơn tình trạng người lao động rút BHXH một lần do hậu quả của đại dịch COVID-19. Xu hướng này làm người sử dụng gặp rất nhiều khó khăn vì thiếu hụt nguồn lao động khi bắt đầu quay lại sản xuất-kinh doanh.

+ Cần nhận định quan hệ lao động tại doanh nghiệp trong giai đoạn COVID-19 diễn biến khá hài hoà. Với sự hỗ trợ sát sao của Nhà nước, hai bên trong quan hệ lao động luôn có sự thông cảm, đồng hành, cùng nhau nỗ lực phòng, chống và nỗ lực vượt qua đại dịch. Tại các doanh nghiệp mỗi khi có sự điều chỉnh như: Cắt giảm lao động, giảm giờ làm, cắt/giảm tiền lương, phúc lợi xã hội, hoặc khi doanh nghiệp buộc phải áp dụng các biện pháp phòng chống COVID-19, người sử dụng lao động đều thông tin, tham vấn và tổ chức đối thoại, thương lượng với người lao động và Ban chấp hành công đoàn cơ sở để đạt được sự thông cảm và đồng tình chia sẻ khó khăn của người lao động đối với doanh nghiệp. Số lượng các cuộc tranh chấp lao động, đình công trong giai đoạn này cũng giảm đáng kể. Đây có thể là một bằng chứng cho nỗ lực xây dựng quan hệ lao động hài hoà, ổn định và tiến bộ ở nước ta có kết quả tốt đặc biệt là trong giai đoạn khó khăn, dịch bệnh.

+ Báo cáo cần chỉ ra được những chuyển biến về quan hệ lao động từ khi Bộ luật Lao động được ban hành (năm 2019). Bộ luật Lao động được đánh giá là có những đổi mới toàn diện, đặc biệt là khung khổ luật pháp về quan hệ lao động khá đầy đủ, tiệm cận tới các tiêu chuẩn lao động quốc tế và nguyên tắc của nền kinh tế thị trường. Báo cáo cần phân tích rõ nét hơn thực trạng quan hệ lao động thay đổi như thế nào, cụ thể là các vấn đề mới được quy định trong Bộ luật Lao động, bao gồm: Thành lập tổ chức của người lao động tại cơ sở; Đối thoại tại nơi làm việc; Thương lượng tập thể ngành và thương lượng tập thể có nhiều doanh nghiệp tham gia; Thành lập nhóm đại diện đối thoại của người lao động, Hội đồng thương lượng tập thể. Những phân tích nêu trên sẽ làm căn cứ xác đáng để Uỷ ban Quan hệ lao động xem xét đưa ra thảo luận về các nhận định trên và có thể đi đến đồng thuận về các giải pháp triển khai thực hiện Bộ luật Lao động một cách hiệu quả trong giai đoạn tới.

+ Mô hình Ban quan hệ lao động được chuyển đổi từ Tổ công tác liên ngành giải quyết đình công không theo trình tự quy định pháp luật tại tỉnh An Giang cần được phân tích sâu hơn. Đây là một thực tiễn về việc hình thành và vận động của cơ bên ba bên trong quan hệ lao động ở cấp tỉnh. Dự thảo báo cáo cần phân tích cụ thể, đánh giá mặt được, mặt chưa phù hợp của mô hình này ở cấp địa phương; qua đó đưa ra các khuyến nghị tư vấn cho Uỷ ban Quan hệ lao động thảo luận và cân nhắc xem có nên đưa ra thành khuyến nghị/mô hình để các địa phương khác tham khảo, học tập hay không?

+  Bổ sung đề xuất về những khuyến nghị của Uỷ ban Quan hệ lao động nên là định hướng để các tỉnh/thành phố và các doanh nghiệp tổ chức triển khai thực hiện pháp luật lao động một cách hiệu quả.

Bộ luật Lao động hiện hành mặc dù đã khá chi tiết vẫn không thể bao quát hết các tình huống xảy ra trong thực tiễn. Bộ luật Lao động cũng quy định các bên có quyền tự quyết trong đối thoại, thương lượng và thoả thuận các vấn đề liên quan đến quyền và lợi ích của các bên trong quan hệ lao động. Chính vì vậy. quá trình triển khai thực hiện sẽ còn gặp nhiều khó khăn, điển hình như các vấn đề về tiền lương, bữa ăn giữa ca, an toàn lao động, thời giờ làm thêm, bệnh nghề nghiệp,…

Vì vậy, những định hướng, hướng dẫn ở cấp quốc gia, cụ thể là Uỷ ban Quan hệ lao động về những chủ đề này là rất cần thiết. Các khuyến nghị của Uỷ ban Quan hệ lao động sẽ giúp cho các tỉnh/thành phố thảo luận các vấn đề phù hợp với bối cảnh và đặc điểm kinh tế-xã hội của địa phương, từ đó có các giải pháp hỗ trợ các doanh nghiệp và người lao động ngăn ngừa và giải quyết tranh chấp lao động hiệu quả, hài hoà lợi ích các bên.